Historia firmy, która "wygnała" Shopee z Polski (2024)

Pierwszym przedmiotem na aukcjach Allegro była kamera USB. Od tego czasu pod wirtualny młotek trafiało praktycznie wszystko, co tylko dało się sprzedać – od kryształowego żyrandola po terminal przeładunkowy. Allegro to niekwestiowany król e-sprzedaży, który oparł się w Polsce Amazonowi, eBayowi, a ostatnio "wygnał" z Polski platformę Shopee.

Twórcy Allegro mieli jednak doskonałe wyczucie czasu, bo w kolejnych latach internet i handel w sieci mocno się rozwinął. Dziś Allegro, serwis pierwotnie zapisany na jednej dyskietce, jest numerem 1. na polskim rynku e-commerce z bazą ok. 19,4 mln aktywnych kupujących i ponad 100 tys. sprzedających firm, wśród których są tak rozpoznawalne marki, jak Dove, Leroy Merlin, Maspex, Geox czy Kross.

Firma w październiku 2020 r. zadebiutował na giełdzie. Pierwsze notowanie Allegro dało przebicie aż 51 proc. w porównaniu z ceną z oferty publicznej. Według ceny debiutu wartość rynkowa spółki wyniosła 66,5 mld zł. A w pierwszym kwadransie sesji kurs doszedł nawet do 65,60 zł, co oznacza wycenę rynkową 67,1 mld zł. Tak drogiej spółki na warszawskiej giełdzie jeszcze nie było. Obecnie cena za akcję to 30 zł.

Mimo że firma ma już ponad 20 lat, nadal rozwija się na poziomie startupu – w 2019 r. zysk netto Grupy Allegro sięgnął prawie 400 mln zł, notując wzrost o 73 proc. rdr., a liczba ofert urosła do 130 mln, o 40 proc. więcej, niż rok wcześniej. Efekty pandemii dodatkowo podkręcają obroty całego e-handlu: Allegro zarejestrowało ponad 16 mld zł w produktach sprzedanych w I połowie br., versus 10,4 mld zł rok wcześniej. W pierwszym półroczu 2020 r. na Allegro pojawiało się średnio ponad 100 nowych produktów co minutę, a w czerwcu, w serwisie było 164 mln ofert, o 21 proc. więcej niż pod koniec 2019 r. Te liczby mówią za siebie.

– Oferta Allegro jest nieprawdopodobnie bogata – od produktów popularnych po unikalne i niszowe, których handel stacjonarny nie zapewnia i trudno je nawet znaleźć w innych internetowych serwisach. Allegro często wygrywa nawet ze sklepami hobbistycznymi. Sama na tej platformie kupowałam np. profesjonalne struny do gitary klasycznej i pasek klinowy do gramofonu Unitra. Do tego ceny są zwykle znacznie niższe niż gdziekolwiek indziej, a to sprawa o kluczowym znaczeniu dla polskich konsumentów.

Sukces Allegro nie wziął znikąd – firma wcześnie zareagowała na potrzebę rynku, udostępniając możliwość sprofesjonalizowanej sprzedaży, zwłaszcza mikroprzedsiębiorcom, którym byłoby znacznie trudniej wystartować na własną rękę. Ponadto platforma wypełniła lukę w dystrybucji na tych terenach, gdzie nie było lub nadal nie ma centrów handlowych czy sieciowych sklepów, a więc na wsiach albo w mniejszych miejscowościach, na przykład na wschodzie Polski – opowiada Agnieszka Górnicka, prezes agencji badawczej Inquiry.

Polska Zatoka

Platformę w 1999 r. uruchomiła poznańska spółka Surf Stop Shop. Ojcem pomysłu jest Holender Arjan Bakker, który, jak mówi legenda, trafił do Polski, do Poznania, w ramach przegranego zakładu. Przez pierwsze lata zajmował się dystrybucją sprzętu komputerowego i oprogramowania. W międzyczasie uważnie obserwował rynek. Oczarowały go sukcesy amerykańskiej platformy eBay, która w drugiej połowie lat 90. przebojem zdobywała świat aukcji internetowych i wpadł na pomysł powołania do życia polskiej platformy aukcyjnej. O napisanie programu poprosił niezwykle zdolnego 19-latka, Tomasza Dudziaka. Ten, po miesiącu przyniósł Bakkerowi dyskietkę z działającym programem, wzorowanym na niemieckim portalu Olando. Nad nazwą polskiej platformy początkowo nikt się nie chciał wysilać i dziś największym graczem w polskim e-commerce byłaby Zatoka, gdyby nie fakt, że ta nazwa była już zarejestrowana przez jakiś gdański sklep. Dopiero wtedy rozpoczęły się poszukiwania właściwego słowa. Stanęło na żwawo i szybko, czyli właśnie Allegro, wymyślonym przez Tomasza Dudziaka.

W sumie wszystkie prace nad serwisem Allegro pochłonęły cztery miesiące. Oficjalną datą uruchomienia platformy stał się dzień 13 grudnia 1999 r. Na pierwszej aukcji pojawiła się kamera USB. Allegro o początkowych aspiracjach pchlego e-targu dla hobbystów i osób szukających okazji, najpierw mieściło się w małej poznańskiej piwnicy hurtowni komputerowej. Ponieważ właściciele portalu nie myśleli wówczas o inwestycjach w reklamy w prasie czy TV, informacje o platformie krążyły głównie pocztą pantoflową. Początkowo dziennie rejestrowało się kilka osób, głównie poszukiwaczy okazyjnie oferowanych komiksów, perfum, kosmetyków, zabawek dla dzieci, starych monet czy opon zimowych. Potencjał Allegro szybko dostrzeli jednak inwestorzy brytyjscy – serwis, zaledwie po kilku miesiącach od chwili startu kupił jeden z głównych graczy na europejskim rynku e-aukcji, brytyjska grupa QXL Ricardo, za 75 tys. dol. Jednocześnie założyciele Allegro pozostali w kierownictwie firmy.

O krok przed konkurencją

Od chwili przejęcia przez QXL, czyli w marcu 2000 r. Allegro, z liczbą 5,5 tys. użytkowników na koncie, zaczęło rozwijać się z prędkością śnieżnej kuli. W kwietniu 2001 r. platforma świętowała swoją pierwszą, milionową aukcję w postaci licytacji telefonu komórkowego, a przez cały 2001 r. użytkownicy wylicytowali przedmioty na łączną kwotę 97 mln zł. Już na początku 2002 r. było 350 tysięcy allegrowiczów. W międzyczasie naturalnie zaczęła się budzić konkurencja: W e-tort nóż wbił np. Empik ze swoim portalem Aukcja.com czy Merlin.pl, także zagraniczni gracze i to z ogromnym zapleczem finansowym. Np. austriacki OneTwo internet Handels uruchomił nad Wisłą serwis OneTwoSold.pl, mając aż 3 mln dol. budżetu na promocję.

Okazało się, że to nie wystarczyło, poza tym, Allegro już całkiem nieźle zakorzenione w świadomości polskich internautów, nie pozostało bierne. Przede wszystkim wykonało genialny manewr: spółka dogadała się – jak mówi kolejna internetowa legenda – za 1 mln dol. z Onetem na promocję swoich aukcji. Efekty przerósł nawet oczekiwania właścicieli Allegro, które w momencie podpisania "dealu" miało 20 tysięcy użytkowników, a rok później – 400 tysięcy. W kolejnych Allegro podpisywało podobne umowy z innymi serwisami, np. Wirtualną Polską czy Gazeta.pl.

Liczbą allegrowiczów rosła w szybkim tempie, mimo że już w 2001 r. portal wprowadził 3 proc. prowizję od zawartych transakcji. Internet po prawdzie wtedy huczał z oburzenia – wszak wówczas panowało powszechne przekonanie, że "czy się stoi, czy się leży, w internecie darmowo się należy". Sprzedawcy jednak szybko się zorientowali, że e-handel nawet przy prowizjach dalej im się opłaca, a platforma na koniec 2001 r. już wypracowała pierwszy zysk. I choć dziś współczynnik prowizji i opłat na Allegro przekracza 9 proc., sprzedawcy rzadko uciekają z tej platformy, zwłaszcza teraz w czasach boomu na e-commerce.

Z wielkiej chmury mały deszcz

W 2005 r. pojawiły się kolejne czarne chmury na poznańską platformą: Do Polski wkroczył eBay, a w tym czasie Allegro było w samym środku wewnętrznego konfliktu: Do 2002 r. właściciel serwisu, QXL Poland w 100 proc. należała do QXL Ricardo, jednak gdy pękła bańka internetowa, Brytyjczycy, zamykając część biznesów, zaczęli ograniczać i Allegro. Poznańskie kierownictwo spółki, w tym jej twórcy Arjan Bakker i Tomasz Dudziak, nie mogli się na to zgodzić i w 2003 r. przejęli udziały w spółce QXL Poland. Sprawa trafiła do sądu. Dopiero wejście eBay schłodziło obie strony i Brytyjczycy podpisali ugodę, przejmując kontrolę nad Allegro za 57 mln funtów. Od tego czasu Allegro, a właściwie QXL, zaczęło przejmować mniejsze, ale perspektywiczne serwisy jak OtoMoto czy Ceneo, a także otwierało własne strony. Równolegle zmieniał się wygląd i funkcjonalność serwisu.

Pod wpływem obecności eBaya platforma pierwszy raz zdecydowała się też zainwestować w kampanię reklamową. Wkroczenie amerykańskiego giganta skończyło się jednak na małym deszczu z wielkiej chmury: eBay nie docenił dojrzałości polskiego e-commerce i technologicznego zaawansowania Allegro, odpalając swój serwis na szybko, po macoszemu, nawet nie tłumacząc wszystkiego na język polski.

Tymczasem Allegro już wtedy oferowało przyjazny intuicyjny i prosty w obsłudze interfejs, z systemem płatności PayU. Platforma lepiej niż eBay dbała o użytkowników – m.in. oferowała ubezpieczenie za wszystkie transakcje do 10 tys. zł. Pomógł też specyficzny polski rynek — Polacy mieli i do tej pory mają rezerwę w zakupach zagranicznych. W 2006 r. Allegro miało już 3 mln użytkowników, mimo kolejnych podwyżek prowizji. Dwa lata później działała mobilna strona Allegro, a w 2012 r. pojawiła się możliwość kupowania na raty.

Jednocześnie zmieniają się właściciele Allegro. W 2008 r. za 1,5 mld dol. Firmę przejął południowoafrykański koncern Naspers. W 2011 r. QXL Poland, OtoMoto, Ceneo, Bankier i Internet Service połączyły się w Grupie Allegro, pod właścicielem MIH Allegro, spółki należącej do Naspers. Natomiast w 2016 r. firma została sprzedana trzem funduszom inwestycyjnym: Cinven, Permira i Mid Europa Partners za 3,253 mld dol. Była to największa transakcja internetowa w Polsce. Obecnie struktura własnościowa prezentuje się następująco: Cinven – 45 proc., Permira – 45 proc., Mid Europa Partners – 10 proc.

Cyfrowe rewolucje

Dziś Allegro to najpopularniejsza platforma e-commerce w Polsce. Np. Według badania Gemius/PBI w lipcu br. serwis Allegro.pl zanotował 17,6 mln użytkowników, 1,4 mld odsłon, a jego aplikacja mobilna miała ok. 4,9 mln użytkowników. Z kolei według badania YouGov BrandIndex realizowanego przez Inquiry, ponad połowa internautów w Polsce korzystała z Allegro przynajmniej raz w ciągu ostatniego miesiąca.

Gdy we wrześniu 2021. w Polsce zadebiutowało singapurskie Shopee, Allegro znów miało powody do zmartwień. Na rynku pojawił się kolejny konkurent. Teoretycznie. 12 stycznia 2023 r., czyli po półtora roku działalności, rywal z Azji zapowiedział wycofanie się z Polski.